Gordelroos, Waterpokken vaccinatie

Gordelroos wordt veroorzaakt door hetzelfde virus (het varicellavirus) dat ook waterpokken veroorzaakt. Na een eerste infectie met het virus (meestal als kind met waterpokken) trekt het zich via de gevoelszenuwbanen terug in de zenuwknopen naast het ruggenmerg. Bij een verminderde immuniteit kan het virus worden gereactiveerd en gordelroos veroorzaken.

Wat zijn de verschijnselen van gordelroos?

Gordelroos begint met jeuk, tintelingen of een hevige brandende of stekende pijn. Na enkele dagen verschijnen er blaasjes in één of meerdere huidgedeelten, meestal op de romp, hals, schouder en/of arm. Soms zijn de aangezichtszenuwen aangedaan. Na 10 tot 14 dagen drogen de blaasjes in tot korstjes. Afhankelijk van de lokalisatie kan gordelroos ernstige complicaties geven. Bijvoorbeeld bij betrokkenheid van het oog met risico op permanente beschadiging en verlies van gezichtsvermogen, doordat de oogtak van de aangezichtszenuw is aangedaan. Nadat de huiduitslag is verdwenen, kunnen nog restverschijnselen optreden zoals aanhoudende pijn door de zgn. postherpetische neuralgie (PHN). Deze zenuwpijn kan weken tot maanden aanhouden, soms meerdere jaren. Naar schatting 23-30% van de Europese populatie zal ooit gordelroos ontwikkelen tijdens het leven. Van de mensen die 85 jaar oud worden, zal de helft op enig moment in het leven gordelroos ontwikkelen.

Risicofactoren Gordelroos

De belangrijkste risicofactor is leeftijd. Gordelroos kan op elke leeftijd optreden, maar het risico neemt toe met het ouder worden, vooral vanaf 50 jaar. Verschillende studies laten zien dat gordelroos vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Er is ook een duidelijk verhoogd voorkomen van gordelroos bij mensen met deficiënties in de cellulaire immuniteit (bv door gebruik van afweerremmers als prednison) en bij mensen met bepaalde chronische aandoeningen.

Preventie

Het virus zit in de keel van iemand die besmet is. Door hoesten en niezen komen kleine druppeltjes met het virus in de lucht. Mensen kunnen deze druppeltjes inademen en besmet raken. Zo raken 95% van alle mensen voor hun 6e jaar besmet. Het virus zit ook in het vocht van de blaasjes. Waterpokken blijft besmettelijk totdat de meeste blaasjes een korstje hebben. Preventie van gordelroos is lastig. Er bestaat een vaccinatie tegen waterpokken in de vroege jeugd. Om gordelroos te voorkomen is ook een vaccin beschikbaar. Gezien de mogelijke complicaties is het zeker aan te bevelen om op welke leeftijd dan ook vaccinatie te overwegen. In landen als de Verenigde Staten, Canada, Australië, Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk wordt gordelroosvaccinatie geadviseerd of aangeboden in het rijksvaccinatieprogramma. Bij Reisprik kunnen we met u een individuele afweging maken of vaccinatie tegen gordelroos en/of waterpokken zinvol voor u is of niet.

Zwangerschap

Een extra argument is misschien dat het varicellavirus ook gevaarlijk is in de zwangerschap indien de moeder nog geen waterpokken heeft gehad. Indien ze waterpokken krijgt dan moet de zwangere onverwijld contact opnemen met de huisarts!